Veel banken konden maandag opgelucht ademhalen nadat bekend werd dat zij de stresstest van de Europese Centrale Bank (ECB) waren doorgekomen. Slechts dertien van de 130 banken kwamen de test niet door.  Eerder waarschuwden economen, het IMF (International Monetary Fund) en de Oeso dat de Europese banken een kapitaaltekort van miljarden hadden. Uit de test blijkt dat de dertien banken die de test niet doorkwamen gezamenlijk nog 9,5 miljoen euro moeten ophalen om de test wel door te komen. 

Door de eerdere waarschuwingen rijst de vraag of de stresstest van de ECB wel daadwerkelijk streng genoeg was. Eerder faalden veel banken in hun betalingsverplichtingen, maar het kapitaaltekort valt uiteindelijk mee. Hoewel banken eerder hun kapitaal versterkten sinds 2008 met 240 miljard euro, waarschuwden veel economen voor de broze positie waar veel banken zich in bevonden. Het is dan ook raar dat zoveel banken gemakkelijk door de stresstest heen kwamen. Dit zou kunnen betekenen dat de economen een te negatief scenario voorspelden of dat de test niet streng genoeg was.  Vooraf was niet bekend hoeveel verborgen verliezen banken op hun balans hadden. Met de stresstest is dit nu wel aangetoond. Toch plaatsen critici hun vraagtekens waarom de Duitse en Franse banken zo gemakkelijk de dans ontsprongen, terwijl andere analyses ook sommige banken in de betreffende landen aanwezen als zwak.

Gezakte banken
In totaal zakten negen Italiaanse banken voor de stresstest van de ECB. Van de banken die zakten, moeten  vier ervan hun kapitaal aanvullen. Met name de bank Monte dei Paschi di Siena zit in de problemen. De bank moet meer dan 2,1 miljard euro zien aan te trekken om hun zaken weer op orde te krijgen. De overige drie banken moeten bij elkaar nog honderden miljoenen aan euro’s aantrekken om hun tekort weer aan te vullen. Naast de vier Italiaanse banken, kwamen ook twee Griekse en twee Sloveense banken geld tekort. Verder staan Oostenrijk, België, Ierland, Portugal en Cyprus op de lijst, in deze landen kwam één bank kapitaal tekort.

Verbetering
De ECB geeft wel aan dat de National Bank of Greece en de Eurobank uit Griekenland al zoveel stappen hebben ondernomen dat zij feitelijk gezien al aan de goede kant van de streep staan. Ook de Belgische bank Dexia komt feitelijk gezien niet door de test, ze staan geregistreerd met 300 miljoen euro in de min. Dexia kwam uiteindelijk wel door de test, doordat zij een garantstelling van de Belgische overheid hebben. Overigens zakten 25 van de 130 banken, maar doordat twaalf van hen al maatregelen had getroffen, zijn zij wel door de test heen gekomen. Ook de Spaanse banken doorstonden de stresstest ongeschonden. Dit ondanks dat de Spaanse banken nog in 2012 achter elkaar omvielen, en voor miljarden euro’s steun uit Brussel nodig hadden. Ook enkele Franse en Duitse banken voldeden niet aan de test, maar hadden de afgelopen maanden al extra kapitaal opgehaald. Hierdoor hoefden ze bij de ECB ook geen financiële plannen in te dienen.

Kritiek
Hoewel de stresstest van de ECB vele malen strenger was dan de vorige twee testen, is het niet zeker dat de Europese banken ook daadwerkelijk veilig zijn. In de test is bijvoorbeeld geen scenario van een brede systeemcrisis opgenomen. Ook is er niet bekeken wat er met de banken gebeurt wanneer de eurozone te kampen heeft met langdurige deflatie of een renteverhoging. Bij veel banken heerste vreugde en opluchting dat zij de stresstest hebben doorstaan, maar dit was maar van korte duur. De koersen stegen na de bekendmaking van de ECB om vervolgens weer te kelderen. Beleggers leken zich te realiseren dat de uitkomsten over de Europese banken wellicht iets te rooskleurig was.

Het nieuwe hoofd bankentoezicht bij de ECB, Daniéle Nouy, heeft nog een flinke taak te volbrengen. De meeste banken mogen dan wel goed uit de stresstest gekomen zijn, maar de scepsis over de daadwerkelijke gezondheid van de banken blijft. Dit komt deels doordat analisten hadden verwacht dat de banken veel meer kapitaal nodig hadden. Hierdoor blijft het vermoeden bestaan dat zij hun verliezen nog ergens in de boeken verborgen hebben. Volgens minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, sluit het Europese bankenonderzoek de crisis van de afgelopen jaren goed af. Toch benadrukt de minister  dat dit geen vrijbrief is om weer op de oude voet verder te gaan. Dijsselbloem benadrukt dat hij niet terug wil naar de periode van vóór 2008. ”Dus we moeten blijven letten op het managen van risico’s in banken en op stevige eigen buffers en voldoende eigen vermogen, zodat banken ook in de toekomst hun eigen verliezen en hun eigen problemen kunnen opvangen”, zegt Dijsselbloem in een toelichting op de uitslag van de stresstest door de Europese Centrale Bank van 130 grote Europese banken. Of de banken daadwerkelijk bestand zijn tegen een soortgelijke crisis kan alleen een nieuwe crisis aantonen. Wel is het duidelijk dat de banken  een les hebben geleerd door het verleden, of in ieder geval hun reserves beter op orde hebben.